Thursday 27 October 2016

Yn Scaa Harrish Innsmouth: Yn Eiraght

She fliaghey meein ny mairagh ghooisht mee ass y neealloo v’orrym ‘sy yiarrey crouwagh shid, as rish snapperal magh dys y raad roym, cha dooar mee lorg coshey erbee ‘sy laagh oor. Va’n soar eeastagh ersooyl myrgeddin. Heeyn seose mullee vrishtey as speekyn lieh-lhieggit Innsmouth dy lheeah ‘syn çhiar yiass, agh cha chronn mee bioag erbee ‘sny reeastyn gortey ooilley mygeayrt aym. Va’n ooreyder aym bio foast, as cowraghey magh dy row eh lurg munlaa.

Cha row rieaughid ny haghyr dou baghtal ‘syn aigney aym er chor erbee, agh dennee mee dy row red ennagh graney bentyn rish. Begin dou scughey jeh Innsmouth drogh-scaagh—as myr shen ghow mee toshiaght prowal y niart shooyl aym, fo arkfeh as skeeys. Erreish da tammylt liauyr, gyn scansh da annoonid, accrys, scoagh as shaghrynys, hooar mee dy dod mee shooyl; as hie mee roym dy moal er y raad laaghagh cour Rowley. Roish yn oie va mee ‘sy valley veg shen, feddyn bee as reaghey eaddagh cooie dou hene. Hie mee dys Arkham er y traen oie, as mairagh loayr mee dy liauyr jeean marish fir-oik ny reiltys; v’eh orrym aaloayrt y clane ayns Boston myrgeddin. Ta fys ec y theay er ard-eiyrtys y resoonaght shen nish—as, son cadjinys, dy row shen jerrey y skeeal! She baanrys ta jannoo orrym nish beggan er veggan—agh foddee, ta scoagh smoo—ny yindys smoo—sheeyney magh.

Bee shiu toiggal dy scuirr mee jeh cooid smoo ny h-obbraghyn va foym ‘sy turrys shen—y ronsaght reayrtagh, ard-obbrinagh ny shenndaghtagh va mee er chur wheesh trimmid urree. Chamoo b’lhoys dou shirrey y cliejeenys quaagh t’ec Thie Tashtee Ollooscoill Viskatonagh, t’ad gra. Agh ren mee ymmyd ennagh jeh’n traa ayns Arkham liorish çhaglym kuse dy noteyn caardyssagh va mian aym orroo rish foddey. She fysseree shallidagh garroo v’ayn, dy jarroo, agh cooie da ymmyd fondagh tra vees traa seyr aym dy reaghey eh. Va meoir ny sheshaght hennaghyssagh—Mnr. E. Lapham Peabody—lane chooyrtoil dy my chooney, as va anaase goan ersyn tra dooyrt mee dy nee oe Eliza Orne ass Arkham v’ayn, as ish ruggit ayns 1867 as poosht da James Williamson ass Ohio rish shiaght-jeig d’eash.

Haghyr eh dy row naim mayrey aym ‘syn ynnyd shen bleeantyn erash er y çhalee cheddin, as dy row sym ardjynagh ayn bentyn rish kynney my hennvoir. Er lesh Mnr. Peabody, va ram arganeys ayn bentyn rish poosey yn ayr eck, Benjamin Orne, kiart erreish da’n Chaggey Theayagh; son cha row feanish baghtal ayn er shennayraght ny ben phoosee. She Marsh treoghe ass New Hampshire v’ayn, v’ad gra—mooinjer da Marshyn Coondae Essex—agh v’ee ynsit ‘sy Rank as cha row monney fys eck er y lught-thie eck. Va oaseir ennagh er dashtey argid ayns banc Boston dy chummal seose ish as y ben ynsee Rangagh eck; agh cha row enney ec sleih Arkham er ennym yn oaseir shen, as fy-yerrey lheie ersooyl eh, derrey ghow y ven-reill y currym shen urree hene liorish briwnys ny quaiyl. She ben hostagh v’ayn, y ven Rangagh shid—v’ee er ngeddyn baase bleeantyn er dy henney, agh er lesh kuse dy ‘leih va fys eck dy insh ny smoo na ren ee rieau.

Agh y red smoo molleydagh, shen nagh dod peiagh erbee cur enney er ayr as moir ny caillin—Enoch as Lydia (Meserve) Marsh—mastey kynnaghyn New Hampshire as fys ain oc. Er lesh ymmodee fir, she inneen oainjeragh Varsh kionyssagh ennagh—va ny soillyn Varsh eck son shickyrys. Son y chooid smoo, va’n resoonaght shen erreish jee geddyn baase dy leah rish ruggyr my hennvoir, yn un phaitçhyn eck. As mish er ngiennaghtyn smooinaghtyn neuhaitnyssagh mychione yn ennym Marsh, cha by vie lhiam goaill rish dy row eh kianglt rish y chummey shennayraght aym pene. Cha dug mee failt erbee da varel Vnr. Peabody dy row ny feer sooillyn Varsh aym. Agh va mee bwooisal son fysseree beagh ymmydoil son shickyrys, as screeu mee noteyn palçhagh as rollaghyn mooar dy lioaryn mychione ny kynney Orne ennymoil.

Veih Boston hie mee jeeragh thie dys Toledo, as ceau mee ec Maumee gaaslannaghey erreish da’n seaghyn. Rish Mean Fouyir dentreil mee Oberlin da’n vlein s’jerree, as eisht va mee tarroogh derrey’n nah hourey lesh studeyrys as roortyssyn follan. Cha row eh orrym aachooinaghtyn er y scoagh ceaut, agh tra haink fir ny reiltys nish as reesht dy chur shilley oikoil orrym bentyn rish y troddan va currit er bun ec ny h-aghinyn as feanish aym. Mysh mean Vean Souree, blein lurg taghyrtyn Innsmouth, cheau mee shiaghtyn marish lught-thie my voir varroo ayns Cleveland. Va mee shickyraghey y fysseree caardyssagh noa aym lesh ny noteyn, cooinaghtyn as meeryn shennaghys corbagh v’ayns shid, as prowal dy hayrn cummey kianglt ennagh.

Cha noddym gra dy nee obbyr vlasstal v’ayn; va ennaghtyn thie Williamson rieau er chur ailley orrym. Va sannish doghanys ‘sy voayl, as cha ren my voir rieau my ghreesaghey myr paitçhey dy chur shilley er y lught-thie, ga dy dug ee failt mooar da’n ayr eck tra daink eh da Toledo. Va’n çhennvoir ass Arkham quaagh as lieh-agglagh dooys dy kinjagh, as er lhiam nagh ren mee cooagey tra skell ee roee. Va mee hoght d’eash, as dooyrt ad dy ren ee rouail ersooyl ass seaghyn erreish da hene-varroo y yilley shinney eck, my naim Douglas. Ren eh lhiggey e hene erreish da turrys dys Sostyn Noa—y turrys cheddin hug er Sheshaght Hennaghys Arkham cooinaghtyn er, gyn ourys.

Va’n naim shen gollrish my hennvoir, as cha by vie lhiam rieau eshyn noadyr. Aght ennagh, va’n eddin blakeydagh do-veekagh v’ec y jees er chur anaash neuvaghtal orrym gyn fa. Cha row my voir as naim Walter gollrish y jees. V’adsyn gollrish yn ayr oc, agh va Lawrence boght—mac Walter—ny ghoobyl fondagh jeh’n çhennvoir echey, bunnys, roish my hug y doghan ersyn goll stiagh ayns thie coadee ayn Canton son sheer-chleaght. Cha row mee er ny ‘akin rish kiare bleeantyn, agh keayrt dy row va’n naim aym er geeayllaghey dy row doaie agglagh kirpey chammah’s aigney er. S’cosoylagh eh dy row laue mooar ec y voirey shen ayns baase e voir daa vlein erash.

She my hennayr as y mac treoghit Walter ren magh y lught-thie Cleveland nish, agh va cooinaghtyn shenn laghyn cur kay trome er. Va dwoaie aym er y voayl foast, as ren mee eab y ronsaght y chooilleeney wheesh tappee as dod mee. Hebb my hennayr palçhey recortyssyn as beeal-arrish ny Williamsonyn dou; agh bentyn rish ny h-Orneyn v’eh orrym croghey er naim Walter. Hug eshyn dou lane chooid ny coadanyn echey, goaill stiagh noteyn, screeunyn, giarragyn, corbyn, caslyssyn-soilshey as myn-yallooyn.

As mish lhaih trooid screeuynyn as jallooghyn ny h-Orneyn, haink kuse dy scoagh aym er my hennayraght hene. Myr dooyrt mee, hug my hennvoir as naim Douglas rieau anvea orrym. Nish, bleeantyn erreish daue geddyn baase, yeeagh mee er ny h-eddinyn oc ‘sy jalloo as grayn scarree ny stroshey baghtal orrym. Hoshiaght cha dod mee toiggal bun yn aase shen, derrey beggan er veggan snaue sorçh dy chosoylaght stiaght ‘syn aigney aym gyn enney, ga dy row m’annym gobbal magh as magh dy ghoaill rish eer sannish jeh. By vaghtal eh dy row dreagh cadjin ny h-eddinyn shen cur gys cooinaghtyn red ennagh nagh hug eh roish—red ennagh yinnagh doostey sevreain lhome fo smooinaghtyn firrinaght.

Agh haink y greain smessey tra hoilshee my naim dou cliejeenys ny h-Orneyn ayns shamyr hickyr ‘sy cherroo dellal. Shimmey meer va ooasle dy liooar, agh va kishtey elley ayn as my naim anwooiagh dy haishbyney, bunnys; shenn veeryn quaagh ass eiraght my warree vooar ‘olliaghtagh. Dooyrt eh dy row cummey yl-chast joarree orroo, graynoil bunnys, as rere y fys echey cha jagh ad rieau er ceau dy foshlit; agh by vie lesh my hennvoir jeeaghyn orroo. Rere beeal-arrish va drogh-aigh neuvaghtal bentyn roo, as va ben ynsee ‘Rangish my warree vooar er ngra dy bare jee gyn ceau ad ayns Sostyn Noa, ga dy beagh eh sauçhey dy lioar ad y cheau ‘syn Oarpey.

Rish goaill toshiaght jee-hoailley ny nheeghyn dy moal neuarryltagh, yeearree eh orrym gyn goaill greain ec ny cummaghyn joarree, ga dy row ad graney dy mennick. Va ny h-ellyneyryn as shenndaalee v’er nyn vakin er nyanno briwnys dy nee keirdaght hur-aalin anoayshagh v’ayn, ga nagh dod fer erbee jeu cur enney kiart er y stroo v’ayn, chamoo rang-oardraghey ad mastey tradishoon ellyn er lheh. Va daa chryss vuinneel ayn, tiara, as sorçh dy chliejeenys cleeuagh; er y nhee s’jerree va jallooghyn er nyn ngrainney dy dowin, as ad meeresoonagh do-hurranse, bunnys.

Rish y choontey va mee er vreill lane smaght er my ennaghtyn hene, agh shegin da’n eddin aym er mrah yn aggle mooadaghyn orrym. Haink dreagh boirit er my naim, as scuirr eh jeh jee-hoailley son dy yeeaghyn er m’eddin. Hug mee cowrey da goll er, as ren eh shen ny s’anwooiagh foast. Dy baghtal v’eh jerkal rish taishbynys ennagh tra haink y chied veer – y tiara – ayns reayrts, agh s’lhoys dou gra nagh row eh jerkal rish ny haghyr. Cha row mish jerkal rish noadyr, as mish credjal dy row raaue corrym aym hannah jeh dooghys y chliejeenys. Ny ren mee, shen goaill neeal my host, dy cruinn myr ren mee ‘sy yiarrey raad yiarn dressagh blein roish shen.

Neayr’s y laa shen ta my vea gollrish tromelhie, fo drogh-ourys as y vuc ghoo, chamoo ta fys aym er cre wheesh ta firrinys graney as cre wheesh ta baanrys. Va’n warree vooar aym ny Marsh gyn ayraght vaghtal as fer poosht eck chumm ayns Arkham—as nagh dooyrt shenn Zadok dy jagh inneen Obed Marsh marish moir eajee er poosey rish Arkhamagh liorish kialg? Nagh loayr y shenn ‘oddan trooid e ‘eeacklyn dy row blass Chaptan Obed ‘sy daa hooill aym? As ayns Arkham myrgeddin, dooyrt y meoir dy row ny feer sooillyn Varsh aym. Nee Obed Marsh y shenn shennayr aym? Quoi—c’red—y shenn shennvoir aym, myr shen? Agh mannagh nee baanrys v’ayn? B’aashagh da’n chliejeenys bane-airhagh goll er kionnaghey jeh shiaulteyr ass Innsmouth ec ayr my henn hennvoir, quoi-erbee v’ayn. As y dreagh ayns eddinyn blakeagh my hennvoir as naim hene-varrooagh, va shen my heiltyn hene, foddee—sheiltyn hene, aaniartit ec scaagh Innsmouth v’er geau wheesh dorraghys er yn aigney aym. Agh cre’n fa varr my naim e hene erreish da’n çhalee hennayraght ayns Sostyn Noa?

Son harrish daa vlein chagg mee noi lheid y smooinaghtyn, as va laue yn eaghtyr aym son y chooid smoo. Ren m’ayr reaghey staartey dou ayns oik urryssaght, as hug mee my lane gheill da obbraghyn coorsagh. Agh rish geurey 1930-31, haink ny h-ashlishyn. V’ad feer ghoan as molteyragh hoshiaght, agh haink ad dy ve ny s’menkey as ny s’bioyrey rish ny shiaghteeyn. Doshil feaynid ushtagh mooar roym, as er lhiam dy row mee wandreil trooid curtanyn dorrysh baiht gloutagh, as boallaghyn foawragh sarkyllagh nyn gartageyn, ayns sheshaght eeastyn joarree. Eisht haink rish ny cummaghyn elley, as veagh atçhim gyn enney aym cho leah as ghooisht mee. Agh ‘sny h-ashlishyn cha dug ad atçhim erbee orrym—va mee nyn mast’oc; ceau yn eaddagh neughooinnoil v’oc, shooyl ny raaidyn ushtagh v’oc, as cur padjeryn eajee ‘sny çhiambleyn marrey olkey v’oc.

Va cooid ny dreamyn mooar erskyn cooinaghtyn, agh y beggan hene by gooin lhiam eh ‘sy vairagh, veagh eshyn dy liooar dy chur ennym fer keoie orrym, ny ard-cheeayllagh, dy b’lhoys dou eh y screeu sheese. Er lhiam dy row cummaght agglagh ennagh jannoo eab dy my hayrn magh beggan er veggan ass seihll sunt bea follan, cour çharvaalyn lane joarreeys doo; as va’n obbyr teaumey mish dy trome. Daase my ‘laynt as cummey ny smessey foast, derrey v’eh orrym scuirr jeh’n staartey aym as goaill rish bea dooint neughleashagh annoonagh. Va greim gorley neayrag quaagh orrym, as ny keayrtyn dobbyr dou gyn dooney my ghaa hooill.

Erreish shen ghow mee toshiaght cur geill da’n scaane, as boirey aasagh orrym. Cha taittin lesh peiagh erbee jeeaghyn er craiughey gorley neuvyghindagh, agh ‘sy chooish shoh va blass s’meeiney s’boiragh cooyl echey. Shegin da my ayr cur geill da myrgeddin, son v’eh jeeaghyn orrym dy quaagh, as aggle er bunnys. C’red va jannoo orrym? Beggan er veggan, nagh row mee gollrish my hennvoir as my naim Douglas?

Oie dy row haink ashlish atçhimagh orrym. Haink mee quaiyl my hennvoir fo vooir. V’ee cummal ayns plaase yl-ardaneagh lossanagh, as garaghyn mygeayrt echey lane chorryl louranagh joarree as blaaghyn castit crouwagh. Hug ee failt kenjal dou—sharroo-chenjal, foddee. Va’n cummey eck er gaghlaa, rere cliaghtey adsyn ta goll ‘syn ushtey, as dinsh ee dou nagh dooar ee rieau baase. Ny share, v’ee er ngoll da ynnyd bione da’n vac marroo eck, as er lheimmyraght da rheam yindyssagh. Va ny yindyssyn cheddin kiarit dasyn myrgeddin, agh ren eshyn jiooldey ad liorish pistol jaaghagh. Shoh y rheam kiarit dooys chammah—cha dod mee scapail eh. Cha voin arragh baase, agh cummal mastey adsyn v’ayn roish my hooill dooinney erbee er thalloo ny cruinney.

Haink mee quaiyl y çhennvoir ecksh myrgeddin. Va Pth’thya-l’yi er gummal ayns Y’ha-nthlei rish kiare feed thousane bleeaney, as hie ee erash jee erreish da Obed Marsh geddyn baase. Cha jagh Y’ha-nthlei er stroie tra lhigg ny deiney-thallooin baase stiagh ‘sy vooir. Ren ad assee da’n chaayr, gyn cur mow ee. Cha ragh ny Dowinee arragh er stroie, ga dy verragh pishaghys shenndeeagh ny Shenn jarroodit liettrimys orroo ny keayrtyn. Gowee ad aash rish tammylt; agh laa dy bee, dy beagh cooinaghtyn oc, yinnagh ad girree reesht son ny keesh va Cthulhu Mooar guee urree. Vennagh ad rish caayr ny smoo na Innsmouth y nah cheayrt. V’eh foue skeaylley magh, as v’ad er droggal neese ny chooneeagh ad, agh nish v’eh orroo farkiaght reesht. Veagh pannys orrym, son cur lhiam baase ny deiney-thallooin, agh cha beagh eh trome. Shen yn ashlish hoilshee dou shoggoth hoshiaght, as ren y reayrt shen mish y ghoostey as mish gyllagh dy keoie. Y moghrey shen dinsh y scaane dou gyn ourys dy row dreagh Innsmouth er jeet orrym.

Cha nel mee foast er lhiggey my hene rere aght my naim Douglas. Chionnee mee pistol seyr-obbragh as dobbyr dou goaill ayns laue eh, agh hug shiartanse dy h-ashlishyn leaystaght orrym. Ta geyrid çhionn atçhim lhaggaghey, as ta mee gennaghtyn cleayn quaagh cour y vooir, ayns ynnyd aggle. Ta mee clashtyn as jannoo reddyn quaagh my chadley, as doostey fo kione-ardys ayns ynnyd scoagh. Er lhiam nagh vel eh orrym farkiaght er y lane-chaghlaa rere y cliaghtey. Dy fuirreein, yinnagh my ayr mish y chur fo ghlass thie baanrit ennagh, myr hug ad y fer mooinjer boght aym fo ghlass. Ta ard-aalid ass enney tannaghtyn orrym ‘sy diunid, as hem dy hirrey eh dy leah. Iä-R’lyeh! Cthulhu fhtagn! Iä! Iä! Dy jarroo, cha lhiggym my hene—cha nod ad cur orrym lhiggey my hene!

Nee’m kiarail feaysley my ‘er mooinjer ass y thie baanrit ayns Canton, as hemmayd cooidjagh da Innsmouth yindys-scaait. Snauemayd magh dys y skyrr doolagh ‘sy cheayn, as thummey sheese trooid çharvaalyn dooey dys Y’ha-nthlei foawragh yl-chollooagh, as ayns lhiaght ny Dowanee neemayd cummal mastey gloyr as yindys er son dy bragh.

YN JERREY


Ass The Shadow over Innsmouth liorish H.P. Lovecraft.

No comments:

Post a Comment